Choroby cywilizacyjne stały się udręką XXI wieku. Jedną z nich jest Hashimoto – bardzo częste schorzenie tarczycy w większości krajów rozwiniętych, także w Polsce. Nawet w przypadku leczenia farmakologicznego objawy mogą znacząco wpłynąć na jakość życia.
Dlatego postawienie na zdrową dietę protarczycową jest dobrą decyzją, która może widocznie poprawić codzienne funkcjonowanie z chorobą. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się różnym rodzajom diet na Hashimoto, a także temu, co warto wiedzieć o samym Hashimoto. Zapraszamy.
Problemy z tarczycą – co wiedzieć o Hashimoto?
Zapalenie tarczycy Hashimoto jest chorobą autoimmunologiczną, która stopniowo wyniszcza tkankę tarczycy za pośrednictwem limfocytów, które są białymi krwinkami i częścią układu odpornościowego ludzkiego organizmu.
Tarczyca sama w sobie to gruczoł dokrewny w kształcie motyla znajdujący się u podstawy szyi. Wydziela hormony, które wpływają na prawie każdy układ narządów, w tym serce, płuca, szkielet oraz układ trawienny i ośrodkowy układ nerwowy. Od tego zależy również poprawny metabolizm i wzrost. Głównymi hormonami wydzielanymi przez tarczycę są tyroksyna (T4) i trójjodotyronina (T3), które po uszkodzeniu prowadzą do niewystarczającej produkcji hormonów tarczycy.
W konsekwencji nieodpowiednie działanie tychże ma destrukcyjny wpływ na wiele narządów, cechując się, choćby:
- Wypadaniem włosów;
- Przyrostem masy ciała;
- Zaburzeniami nastroju;
- Chronicznym zmęczeniem;
- Rozwojem stanów depresyjnych;
- Kołataniem serca.
Jak dieta i styl życia wpływają na rozwój Hashimoto?
Po stwierdzeniu, iż powyższe objawy utrzymują się nawet po rozpoczęciu kuracji lekami, wiele osób decyduje się na zmianę stylu życia i diety, ponieważ stan zapalny jest często powiązany również z dietą. Warto pamiętać, iż same objawy nie są związane z występowaniem Hashimoto, chyba że po przeprowadzonych badaniach u endokrynologa został stwierdzony zmieniony poziom hormonów, odstający od normy.
Zmiany diety i stylu życia są niewątpliwie kluczem do zmniejszenia ryzyka innych chorób bezpośrednio powiązanych z Hashimoto. Dzieje się tak, ponieważ osoby z zaburzeniami tarczycy są podatne na rozwój innych chorób autoimmunologicznych, wysoki poziom cholesterolu, otyłość, a nawet cukrzycę. Rozpoczęcie suplementacji, ograniczenia pewnych pokarmów i zmiana stylu życia, mogą radykalnie poprawić objawy i jakość codziennego życia. Wynikające z tego zmiany mogą zmniejszyć stan zapalny samej tarczycy, spowolnić lub zapobiec jej uszkodzeniom powstającym przez podwyższony poziom przeciwciał tarczycowych, a także kontrolować masę ciała, poziom cukru we krwi i cholesterolu.
Jakie informacje warto wiedzieć o dietach na Hashimoto?
Jak dotąd nie powstała jedna uniwersalna dieta, która mogłaby w równym stopniu pomóc wszystkim pacjentom z zespołem Hashimoto. Kluczem do sukcesu jest znalezienie odpowiedniej diety dla każdej osoby. U jednego pacjenta gluten przyczynia się do rozwoju choroby, u drugiej osoby zboża, u trzeciej biało mleka. Lista może rozwijać się także do cukrów prostych, węglowodanów i wielu innych.
W takim przypadku konieczne jest znalezienie odpowiedniego lekarza, endokrynologa lub dietetyka, który uwzględni optymalne potrzeby i nietolerancje na konkretne pokarmy w opracowywaniu konkretnego planu dietetycznego.
Oczywiście, można przetestować następujące diety lub ich kombinacje. Zawsze wskazane jest, aby każda z tych diet była kompletna i uzupełniana dużą ilością owoców i warzyw. O jakich dietach na Hashimoto mowa?
- Dieta bezglutenowa;
- Dieta bez zbożowa;
- Dieta bez cukru;
- Dieta o niskim indeksie glikemicznym;
- Dieta Paleo;
- Dieta bezmleczna.
Dieta bezglutenowa w chorobie Hashimoto – czym się charakteryzuje?
Wiele osób z chorobą Hashimoto ma również współistniejące nietolerancje pokarmowe, zwłaszcza częstą nietolerancję glutenu. Oficjalnie mówi się, że tylko osoby ze sprawdzoną celiakią powinny unikać glutenu. W rzeczywistości jednak istnieją inne formy nietolerancji glutenu, które niestety często są pomijane. Jeśli pacjent z Hashimoto cierpi na tę formę nietolerancji, dieta bezglutenowa może bezpośrednio przyczynić się do poprawy zdrowia.
W ramach tej diety unika się zatem zbóż zawierających gluten i produktów z nich wytwarzanych, takich jak chleb, ciastka i makarony. Mowa tu o takich zbożach jak m.in.:
- Pszenica;
- Orkisz;
- Żyto;
- Jęczmień;
- Samopsza;
- Owies.
Można spożywać wszystkie inne grupy produktów żywnościowych, w tym zboża bezglutenowe (kukurydza, ryż, proso), a także quinoa, grykę i amarantusa. Dieta bezglutenowa jest także dobra dla osób chcących pozbyć się zbędnych kilogramów.
Jest to zatem ciekawe rozwiązanie, które dla osób z nietolerancją glutenu zda się jako pomoc w rozwiązaniu problemów z trawieniem, zwiększeniem poziomu energii, czy poprawie nastroju. Istnieje również bardziej radykalna wersja diety bezglutenowej, oparta na niespożywaniu jakichkolwiek zbóż. Nie ma jednak udokumentowanych właściwości korzystnych dla zdrowia, co więcej eliminacja błonnika i innych składników odżywczych, takich jak selen jest niezalecana dla osób z chorobą Hashimoto.
Dieta bez cukru w Hashimoto dla diabetyków – pomocna?
Cukier ma ogromny wpływ na stan zdrowia. Raporty z wielu badań pokazują, iż dieta bezcukrowa może mieć decydujący wpływ w szczególności na rozwój choroby Hashimoto. Cukier może przyspieszyć lub zapobiec wystąpieniu chorób autoimmunologicznych na kilka sposobów.
Spożywanie cukru najpierw powoduje wahania cukru we krwi. Promują one skłonność do stanów zapalnych organizmu, co nie jest korzystne, szczególnie w przewlekłych chorobach zapalnych, takich jak Hashimoto.
Następnie cukier przedostający się do jelit zaburza pracę flory jelitowej, co z kolei może prowadzić do procesów zapalnych w błonie śluzowej jelit i zespołu nieszczelnego jelita, który uważany jest za przepustkę dla innych chorób autoimmunologicznych.
Jeśli poziom cukru we krwi wzrasta wielokrotnie w ciągu dnia, następuje również nagły i powtarzający się wzrost poziomu insuliny, co w dłuższej perspektywie prowadzi do rozwoju insulinooporności, która związana jest z rozwojem cukrzycy i przyśpieszonym niszczeniem tarczycy. Dieta bez cukru ma na celu przeciwdziałać temu stanowi, a jedyne spożywane w takiej diecie cukry to te pochodzące z produktów zbożowych, warzyw i owoców. Warto wspomnieć, że dieta bez cukru jest także polecana osobom, które pragną schudnąć, gdyż cukry proste są jednymi z najbardziej sprzyjających tyciu składników pokarmowych.
Dieta o niskim indeksie glikemicznym na chorobę Hashimoto
Cukier w czystej postaci lub jako słodzik w ciastach, cukierkach i wypiekach nie jest jedynym, który ma opisane powyżej konsekwencje. Inne pokarmy, które powodują wzrost poziomu cukru we krwi i jego wahania, również mogą stanowić poważne ryzyko w zespole Hashimoto.
Dlatego też, co należy wiedzieć o diecie Glyx w Hashimoto? Jest ona niczym innym jak kompletną dietą, składającą się najlepiej ze świeżej żywności bogatej w składniki odżywcze korzystne dla redukcji objawów choroby. Dieta o niskim indeksie glikemicznym (IG) opiera się na wskaźniku, który mierzy, jak każdy składnik żywności wpływ na wzrost poziomu cukru we krwi. Niektóre osoby z cukrzycą typu II stosują tę dietę, zmniejszając ryzyko chorób serca i pomagając schudnąć.
Dieta Paleo – czy aby na pewno skuteczna?
Dieta Paleo w Hashimoto naśladuje dietę naszych przodków z epoki kamienia, co oznacza, że jemy tak, jak wyobrażamy sobie dietę tamtych czasów. Ponieważ w tym czasie nie istniał przemysł spożywczy, dieta Paleo polega głównie na unikaniu przetworzonej żywności.
Z tego względu w jej ramach owoce i warzywa spożywane są sezonowe, dla przykładu orzechy i nasiona tylko jesienią, a owoce dojrzewające na półkuli północnej tylko latem. Oczywiście dieta jest również pozbawiona izolowanych olejów i tłuszczów roślinnych oraz kawy i napojów alkoholowych – które mają wpływ na stan organizmu zmagającego się z Hashimoto.
Ponieważ eliminowane jest wiele produktów spożywczych, dieta koncentruje się głównie na mięsie o niskiej zawartości tłuszczu, rybach, warzywach i owocach. Menu jest bardzo ograniczone, a sam protokół żywieniowy uważany jest za stosunkowo kontrowersyjny.
Jakie pokarmy można jeść, a których warto unikać?
Dieta bogata w składniki odżywcze obejmuje różnorodne produkty z wyborem owoców i warzyw, zdrowych tłuszczy, chudych białek i węglowodanów. Produkty spożywcze korzystne w Hashimoto obejmują:
- Warzywa liściaste – jarmuż i szpinak;
- Tłuste ryby – np. łosoś;
- Warzywa sezonowe – brukselka, brokuły, marchew, buraki, papryka;
- Owoce – jagody, jabłka, banany;
- Zdrowe tłuszcze – awokado i orzechy włoskie;
- Chude białka – tofu, jajka, orzechy, fasola i ryby;
- Pokarmy włókniste – rośliny strączkowe.
Zalecane są również przyprawy przeciwzapalne, takie jak kurkuma, imbir i czosnek. Wręcz przeciwnie, żywność, która może pogorszyć stan tarczycy, nawet jeśli przyjmowane są hormony to m.in.:
- Słodycze – lody, ciastka, cukier;
- Fast food i smażone jedzenie;
- Produkty mączne – duże ilości makaronu, białego pieczywa;
- Wysoko przetworzona żywność – margaryna, majonez, bekon, kiełbasa, tłuste mięsa;
- Pokarmy bogate w gluten – pszenica, jęczmień, żyto, chleb.
W niektórych przypadkach trzeba zrezygnować także z soi, produktów mlecznych, czy niektórych warzyw i zbóż.
Indywidualne dobranie diety pomocne w leczeniu Hashimoto
Powyższa lista diet i zalecanych, a także wykluczanych produktów z pewnością nie jest kompletna. Powyższe wskazówki mogą być przydatne w indywidualnych przypadkach choroby Hashimoto, jednakże ostateczne ustalenie konkretnego planu żywienia powinno przebiegać wraz z interwencją doświadczonego endokrynologa lub dietetyka.
Zanim jednak będzie można ocenić, czy dieta jest skuteczna, czy też nie, należy ją stosować przynajmniej przez kilka tygodni. Bez względu na wybraną dietę cukier w jego izolowanych wariantach w żadnym wypadku nie jest zalecany.
