Dla przeciętnego użytkownika komputera płyta główna może objawiać się jako niezwykle skomplikowany komponent techniczny. Jednak w dzisiejszym wpisie pokażemy wam, że wcale nie jest tak trudno zrozumieć, jaką funkcję pełni w naszych komputerach. Zrozumienie do pewnego stopnia działania płyty głównej może być całkiem satysfakcjonującym doświadczeniem dla posiadaczy komputerów, ponieważ jest ona komponentem wspólnym dla wszystkich tego typu urządzeń. Płyty główne w zasadzie znajdują się w niemal każdej nowoczesnej elektronice.
Nie tylko komputery stacjonarne, laptopy, telefony, ale także różnorodne smart urządzenia, takie jak odkurzacze, lodówki i zegarki posiadają swój własny rodzaj płyty głównej niezbędnej do połączenia ze sobą reszty podzespołów. Przyjrzyjmy się zatem złożonym relacjom między płytą główną i innymi częściami urządzeń elektronicznych.
Jak definiujemy płytę główną w komputerach?
Możemy zdefiniować płytę główną w całkiem prostych słowach. To tak naprawdę ogromna płytka, która łączy w sobie okablowanie i umożliwia komunikację między innymi częściami, takimi jak karty graficzne, procesory, kości z pamięcią RAM i tym podobne. Niektóre płyty główne mają również wbudowane konektory umożliwiające komputerom łączenie się z siecią WIFI. Niektórzy porównują płytę główną do układu krążenia w ludzkim organizmie, ponieważ podobnie do naszego krwiobiegu, płyta główna zapewnia dostęp do energii innym komponentom komputera, tak jak nasz krwiobieg dostarcza witaminy i energię do organów w naszym ciele.
Płyty główne mają wbudowane tysiące niewielkich miedzianych drucików o kształcie pasków. Służą one jako przewodniki prądu i umożliwiają łączenie się z innymi częściami komputerowymi w celu komunikacji danych. Płyta główna kontroluje działanie reszty sprzętu za pośrednictwem rozdysponowania odpowiedniej ilości energii elektrycznej między różnymi częściami. Ogólny projekt nowoczesnych modeli płyty głównej jest bardzo podobny. Gdy przyjrzymy się z bliska temu urządzeniu, niezależnie od wybranego modelu wnętrze wygląda identycznie.
Historia płyty głównej
Jak już wcześniej wspomnieliśmy płyta główna niezwykle istotną rolę w zestawie komputerowym. Aby ta część komputera wyglądała w takiej formie, którą znamy w dzisiejszych czasach, musiała przejść naprawdę długą drogę.
Dawne komputery sprzed kilku dekad miały znacznie bardziej skomplikowane połączenia między swoimi komponentami, a jak już powiedzieliśmy sobie wcześniej, zadaniem płyty głównej jest właśnie umiejscowienie części komputerowych i zapewnienie im energii elektrycznej podczas działania. Wielu interesantów związanych z technologią zwraca uwagę na to, że stare płyty główne były znacznie bardziej skomplikowane pod względem swojej budowy. Składały się z wielu połączonych ze sobą gniazd i miały autonomiczne płyty, które oddzielały procesor, pamięć RAM i inne części na oddalonych od siebie stanowiskach.
Taki rodzaj budowy komputerów zaczął się jednak dynamicznie zmieniać wraz z opracowaniem pierwszych mikroprocesorów. Kiedy mikroprocesory stawały się coraz bardziej wydajne, mogły zastąpić sprzęt o ogromnych rozmiarach. Pomimo tego, że zajmowały kilkukrotnie mniej przestrzeni, były w stanie wykonywać te same zadania. Z tego powodu producentom sprzętu komputerowego od tej pory bardziej opłacało się budować jedną dużą płytę główną z konektorami dedykowanymi wszystkim niezbędnym urządzeniom, zamiast gniazda z oddzielnymi płytami i łączami zasilania. (Więcej informacji o procesorach znajdziecie w poradniku https://o.pl/za-co-odpowiada-procesor-w-komputerze/)
Pierwsza płyta główna w postaci, którą znamy z dzisiejszych czasów, pojawiła się w komputerze zaprojektowanym już w 1981 roku. To właśnie wtedy wymyślono nazwę motherboard (ponieważ płyta główna stała się częścią odgrywającą rolę podobną do matki. W tym przypadku była czymś w rodzaju matki pozostałych części komputerowych, które musiała karmić energią elektryczną w odpowiedniej ilości, aby poprawnie działały).
Stara płyta główna w komputerach typu IBM PC z 1981 posiadała konektory niezbędne do obsługi pamięci RAM komputera, karty dźwiękowej, procesora, a nawet portów dla klawiatury. Była to innowacyjna maszyna, która na zawsze zmieniła rozwój informatyki. To dzięki pierwszej serii komputerów typu IBM mamy w dzisiejszych czasach dostęp do superwydajnych części komputerowych o niewielkich rozmiarach, ponieważ od tamtej pory producenci poszli w kierunku maksymalizowania mocy obliczeniowej przy równoczesnym minimalizowaniu objętości sprzętu.
Dla przykładu dzisiejsze nośniki pamięci wideo z serii RTX 4000 mają moc nawet 12 połączonych ze sobą kart graficznych z 2015 roku.
Z biegiem czasu pojawiły się także innowacje portów i złącz płyty głównej
Z biegiem lat liczba portów, złącz płyty głównej oraz cała konstrukcja zaczęła ulegać coraz częstszym zmianom. Stare porty szeregowe z czasem producenci zamienili na wejścia typu USB. Technologia komputerowa stale ewoluuje i jest nieustannie ulepszana. Szeregowa magistrala komputerowa typu SATA jest dziś coraz częściej wymieniana na M.2 i M.2 NVMe. Producenci nieustannie prześcigają się w tym, kto stworzy wydajniejszy sprzęt. Z kolei wraz z rozwojem sprzętu, zmienia się również funkcjonalność płyty głównej, która zasila jego działanie.
